در دهه های اخیر ابعاد جدیدی از هوش به عنوان یکی از توانایی های شناختی انسان شناسایی و مطرح شده است. یکی از مؤلفه های جدید هوش که توجه شایانی را به خود جلب کرده و پژوهشهای مختلفی را رقم زده است “هوش هیجانی” است که براساس سوابق موجود نخستین بار توسط داروین (1837) مطرح شده است. پس از بررسی های مختلف، جهت سنجش و راه اندازی این نوع هوش ، بار – اون (1988) پرسشنامه ای 117 ماده ای با مقیاس لیکرت تهیه کرده و این ابزار در تحقیقات مختلف مورد استفاده واقع شده است. به موازات معرفی این آزمون، مطالعات مختلف اعتباریابی این پرسشنامه در جوامع مختلف انجام شده است که شاخص ترین آن مطالعه اعتباریابی سموعی (1382) بوده که پس از بررسی های مختلف روان سنجی روی مواد پرسشنامه و بررسی روایی سازه آن، تعداد عبارات های پرسشنامه به 90 سؤال و تحت 15 عامل تقلیل یافت. جهت بررسی ساختار عاملی پرسشنامه در جمعیت دانش آموزی دوره پیش دانشگاهی ناحیه دو یزد، فرم نود سوالی این پرسشنامه در جمعیت 500 نفری اجرا و مورد بررسی قرار گرفت. پس از حذف پرسشنامه های ناقص، پاسخهای توصیفی یا عزت کرانه ای، حجم نمونه مورد بررسی به 470 نفر تقلیل یافت. با بررسی های مختلف که در فصل چهارم ارائه گردید، اهم نتایج به دست آمده به شرح زیر است:
ماتریس همبستگی عبارات و نمره کل نشان داد همبستگی پاسخ ها با هم نسبتاً پایین بوده و از این میان عبارتهای 1 ، 3 ، 13 ، 59 ، 65 و 88 دارای ضعیف ترین همبستگی درونی بوده است. در بررسی پایایی کل از توان 85/0 به دست آمده که ضریب بالایی می‌باشد. در این مرحله عبارتهای 1، 3 ، 65 ، 21 ، 54 و 58 دارای همسانی درونی کمتری با سایر سؤالات بوده و از ادامه تحلیل حذف شدند. نتایج به دست آمده از تحلیل پایایی درونی خرده مقیاسها، ضرایب به دست آمده بین مقادیر 37/0 تا 64/0 متغیر می باشد. درمقایسه با نتایج تحلیل سموعی (1382)، برخی عبارات از مقیاسهای حل مسأله، استقلال، خودشکوفایی، خودآگاهی هیجانی، خوشبینی، مسئولیت پذیری اجتماعی و همدلی حذف شده است. پس از این، همبستگی همه خرده مقیاسها با نمره کل پرسشنامه دارای ضریب معناداری بوده است. در مرحله پایایی اعتباریابی آزمون ، پس از حذف سؤالات شماره های 1 ، 3 ، 13 ، 59 ، 65 ، 88 ، 21 ، 54 و 58 که از مراحل قبلی حذف شده است،جهت بررسی روایی سازه از تحلیل مولفه های اصلی و چرخش واریماکس استفاده شد که به دلیل همبستگی درونی ضعیف عبارتها و عدم همگرایی بین آنها جهت قرار گرفتن در عوامل مختلف، حتی پس از چرخش، برنامه SPSS از بارگذاری عبارتها تحت عوامل مختلف ناکام ماند که دلایل روشن شناختی مختلفی برای آن در فصل چهارم ارائه شده است.
